Terangkan proses pembentukan tiga bentuk muka bumi tindakan hakisan sungai.

Terangkan proses pembentukan tiga bentuk muka bumi tindakan hakisan sungai.
[12 markah]
Salah satu bentuk muka bumi yang terhasil daripada proses tindakan hakisan sungai ialah air terjun. Ia biasa terdapat di peringkat hulu dan pertengahan sungai. Dasar sungai di peringkat ini sangat curam dan arus sungai mengalir deras. Jenis hakisan menegak sangat berkesan dengan dibantu jenis hakisan seperti lagan, geselan dan hidraul. Factor geologi batuan yang berselang seli antara batuan lembut dan keras secara mendatar mempengaruhi pembentukan air terjun. Proses pembentukkan air terjun dapat ditunjukan melalui rajah di bawah.


Air Terjun

Gaung mempunyai lurah yang sangat dalam juga merupakan satu daripada bentuk muka bumi hasil daripada tindakan hakisan sungai. Hakisan jenis mendalam atau hakisan terhadap dasar sungai berlaku ketika aliran arus deras pada dasar sungai yang sangat curam di peringkat hulu sungai. Batuan homogen jenis lembut seperti batu lempung mudah terbentuknya bentuk muka bumi ini. Rajah di bawah menunjukkan lakaran kasar sebuah gaung.
Gaung



Lubang periuk pula adalah bentuk muka bumi akibat tindakan hakisan sungai yang terbentuk di bahagian pertengahan atau dewasa sungai. Factor batuan sr segi struktur yang lemah seperti rekahan dan lubang mempengaruhi kejadian bentuk muka bumi ini. Had laju arus sungai yang deras berupaya mendalamkan rekahan dan lubang pada dasar batuan. Proses-proses hakisan seperti hidraul, geselan dan lagan mempengaruhi kejadian lubang periuk. Lakaran kasar bentuk muka bumi ini dapat dilihat melalui rajah di bawah.

Lubang Periuk